Алматыда автобус жүргізушілерін жұмысқа шақырады

Кәсіпорында атап өткендей, республиканың барлық автопарктерінде қоғамдық көлік (бұдан әрі – ҚК) жүргізушілеріне байланысты проблема бар. Бұл «D» санатына және «Tb» кіші санаттарына құқықтарды дайындау мен берудің күрделі жүйесіне, сондай-ақ жұмыс өтіліне қойылатын талаптарға байланысты, деп жазады Adaladam.kz.

Айта кету керек, 2014 жылы «Жол қозғалысы туралы» Заңға қоғамдық көлік жүргізушілеріне қойылатын талаптарды өзгерту бойынша түзетулер енгізілді. Мәселен, «Жол қозғалысы туралы» ҚР Заңының 74-бабының 2-тармағына сәйкес «D» және «Тb» санаттарындағы көлік құралдарын басқару құқығы 25 жасқа толған, жүргізуші ретінде кемінде бес жыл жұмыс өтілі бар, оның ішінде «D1» кіші санатына жататын көлік құралдарын басқару өтілі кем дегенде үш жыл болған тұлғаларға беріледі.

Ведомствоның мәліметінше, кәсіпорында штат кестесі бойынша 2001 жүргізуші жұмыс істейді, оның ішінде 1698-і автобус жүргізуші, троллейбус жүргізушілері – 303 адам.

– Біздің кәсіпорында 24-ке жуық автобус және троллейбус жүргізушілері жетіспейді. Алматыда қоғамдық көлік басқарғысы келетіндер өте көп. Мәселе мынада, көптеген адамдар еңбек өтілі мен санаты бойынша қоғамдық көлікте жұмыс істеу талаптарына сәйкес келмейді. Бірақ санатты алу үшін еңбек сіңірген жылдар қажет. Сонда жүргізуші жұмысқа орналасу үшін қай жерде жұмыс істейді? Осылайша  тұйық шеңбер пайда болады, – дейді «Алматыэлектркөлік» ЖШС өкілі Айгүл Жұртбайқызы.

Ведомство әкімшілік полиция комитетіне шектеулерді түсіндіруді сұрап сұрау жіберді.

– Олар бізге осы тармақ бойынша жауап жіберіп, қоғамдық көлік жүргізушілері арасындағы апатқа байланысты ережелердің қатаңдатылуын түсіндірді. Олардың пікірінше, осы шаралардан кейін жолдарда өліммен аяқталған ЖКО азайды. Бірақ  біздің автопаркте барлық жүргізушілер жұмысқа қабылданар алдында жүргізушілерді қайта даярлау курстарынан өтеді, онда жол қозғалысы ережелері мен қауіпсіздік техникасын үйренеді. Біздің кәсіпорын заң аясында жұмыс істейді, – дейді спикер.

Сондай-ақ, «Алматыэлектркөлікте» ҚК үшін қолданыстағы газ құю станцияларының қуаттылығының жетіспеушілігі проблемасы бар.

–        Біз Алматы қаласының экологиясын жақсарту мақсатында газ автобустарын сатып аламыз. Бірақ мегаполисте газ құю станциялары белгіленген зауыттық қуаты орта есеппен 50%-дан аспайды. Бұл көбінесе АГТКС-ке тиісті емес және уақытылы техникалық қызмет көрсетумен байланысты. Әдетте бір автобусқа жанармай құю үшін 15 минут қажет, бірақ көбінесе, әсіресе, жазда, жанармай құю компрессорлары ыстықтан жиі қызып кететін кезде, көптеген автобустар желіден кетуге мәжбүр болады, өйткені олар кезекте тұрады және түнде жанармай құюға уақыт болмайды. №3 автобус паркінде біз өз күшімізбен әкімдікпен бірге газ құю бекетін салдық, бұл жағдайды біршама жеңілдетті. Сондай-ақ, ағымдағы жылдың үшінші тоқсанының соңында аяқталуы жоспарланған №2 автобус паркіндегі жанармай құю бекетін күрделі жөндеу процесі жүріп жатыр. Жаңа автобус маршруттарының санының артуына орай жанармай құю станцияларының санын да арттыру қажет, – дейді Айгүл Жұртбайқызы.

Жүргізушілердің жалақысы 2023 жылы 10% және 20%-ға өсті.  Ең жоғары жалақы, айына орта есеппен 650 мың теңгені құрайтын, үлкен көлемді көлік – аса үлкен класты автобустарды басқаратын «Е» санатындағы құқықтары бар жүргізушіде. «D» санаты бар жүргізушілер аз алады, олардың автобустары жеңілірек.

– Жолаушылардың шағымдары салдарынан жүргізушілердің жалақысы кесіледі, бұл да жалақы мөлшеріне әсер етеді, ал компанияда мемлекеттен субсидиялар кесіледі, – дейді кәсіпорын өкілі Айгүл Жұртбайқызы.

«Алматыэлектркөлік» ЖШС тарапынан «Жол қозғалысы туралы» заңды түзетуге қатысты хаттар ҚР Көлік және автомобиль жолдары қызметкерлері кәсіподағының төрағасына, Мәжіліс Төрағасының орынбасарына, сондай-ақ Алматы қаласы Полиция департаментіне, ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігіне, ҚР Ішкі істер министрлігінің Әкімшілік полиция комитетіне жолданған.

– Біз «Жол қозғалысы туралы» заңнан жолаушыларды тасымалдауға арналған «D» санаты бойынша кемінде үш жыл міндетті жұмыс өтілін көздейтін тармақты алып тастауды сұраймыз. Сондай-ақ, жасты 21 жасқа дейін азайтуды сұраймыз. Бейінді министрліктер тарапынан шаралар қабылдау арқылы жағдай жақсарады деп күтеміз, – деп түйіндеді ол.